Gratulacje, Pani Doktor!
W dniu 16.12.2024r członek naszego Zespołu, mgr Renata Sowińska w znakomitym stylu obroniła swoją rozprawę doktorską zatytułowaną:
"Ocena skuteczności i bezpieczeństwa biopsji protokolarnych nerki przeszczepionej- doświadczenia własne ośrodka"
Biopsja nerki pozostaje nadal podstawowym narzędziem diagnostycznym pozwalającym na uzyskanie informacji o rodzaju, aktywności i stopniu zaawansowania procesu chorobowego toczącego się w jej obrębie. Uważana jest za tzw. „złoty standard” zarówno w diagnostyce chorób nerek własnych, jak i w diagnostyce przyczyny dysfunkcji alloprzeszczepu nerkowego. Biopsje protokolarne nerki wykonywane są przy jej stabilnej czynności w określonych ramach czasowych w celu wykrycia niemych klinicznie patologicznych zmian.
Cel: Celem pracy jest ocena skuteczności, bezpieczeństwa oraz korzyści wynikających z wykonywania biopsji protokolarnych.
Materiał i metody: Przedstawiane badanie miało charakter retrospektywny, bez grupy kontrolnej. W badaniu oceniano 575 biopsji protokolarnych pobranych od chorych po zabiegu przeszczepienia nerki, głównie od dawców zmarłych. Analizie poddano biopsje protokolarne wykonane w latach 2010 – 2020 u chorych pozostających pod opieką Kliniki Transplantologii, Immunologii, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W naszym ośrodku biopsje protokolarne nerki przeszczepionej wykonywane zazwyczaj są w stałych punktach czasowych: 0, 3, 12, 36 miesięcy po transplantacji. Z przyczyn obiektywnych nie udało się wykonać tzw. wczesnych biopsji u wszystkich chorych poddanych transplantacji w tym okresie. W związku z tym analizie poddano głównie późne biopsje protokolarne wykonane po upływie 3 miesięcy od transplantacji. Każdy chory wyraził pisemną zgodę na wykonanie biopsji protokolarnej nerki przeszczepionej.
Wyniki: Zarówno wśród biorców, jak i dawców nerek przeważali mężczyźni, stanowili oni >60% przypadków. Tylko 8,5% stanowili biorcy u których przeszczepiono nerkę od dawcy żywego. Średni wiek zarówno biorcy jak i dawcy wynosił 45 lat. Średnia wartość INR przed biopsją była prawidłowa, jednak u pojedynczych chorych wartość ta przekraczała dopuszczalne wartości referencyjne. Wykonywanie biopsji protokolarnych u takich chorych powinno zostać odroczone do wyrównania parametrów krzepnięcia. Paradoksalnie w dniu następnym po wykonaniu biopsji obserwowano istotny wzrost, zarówno Hct, jak i stężenia Hb, prawdopodobnie wynikający z powodu przyjmowania zbyt małej ilości płynów w okresie około biopsyjnym. Nie obserwowano pogorszenia czynności nerki przeszczepionej w dniu następnym po wykonaniu biopsji protokolarnej ocenianej zarówno poprzez stężenie kreatyniny, jak i eGFR. Podczas analizy moczu nie obserwowano makroskopowego krwiomoczu u żadnego chorego po wykonaniu biopsji protokolarnej. Wzrost mikroskopowego krwinkomoczu obserwowano w 1/3 przeprowadzonych analiz moczu, głównie dotyczył, on wzrostu erytrocyturii z 0-3 wpw do 4-10 wpw. Wzrost erytrocyturii do 26- 100 wpw obserwowano jedynie w 6% wykonanych analiz moczu. Nie wymagało to żadnej interwencji. W wykonanym w następnej dobie po biopsji protokolarnej nerki przeszczepionej usg w 4,35 % wykonanych biopsji protokolarnych obserwowano śladowy krwiak, podlegający jedynie obserwacji. Tylko w 1 przypadku obserwowano krwiaka wymagającego interwencji chirurgicznej i przetoczenia 2j KKCz. Z badanych czynników predykcyjnych dla wszystkich wykonanych biopsji protokolarnych jedynie INR był istotnym czynnikiem ryzyka powstania krwiaka po biopsji. Podczas analiz szczegółowych czynnikiem ryzyka powstania krwiaka w późnych biopsjach protokolarnych, poza wspomnianym wcześniej INR, była niska liczba płytek. Wartości Hct były na granicy istotności. Podczas oceny skuteczności biopsji protokolarnych okazało się, że reprezentatywny wycinek pobrano w 573 na 575 przeprowadzonych biopsji protokolarnych. W 1/3przypadków wykryto subkliniczne patologie, były to głównie zmiany graniczne i TCMR.
Wnioski:
1. Wykonywanie biopsji protokolarnych jest obarczone znikomym ryzykiem powikłań, jest więc zabiegiem bezpiecznym.
2. Użycie igły tnącej 16G pozwala na pobranie adekwatnych wycinków, przy niewielkim odsetku powikłań, pozwala to na rekomendację stosowania tych igieł podczas wykonywania biopsji nerki przeszczepionej.
3. Biopsje protokolarne w grupie badanych chorych pozwoliły na wykrycie zmian subklinicznych w 1/3 wykonanych biopsji, co pozwala na wdrożenie wczesnego leczenia, zanim dojdzie do pojawienia się klinicznych cech uszkodzenia
przeszczepionej nerki, może to pozwolić na wydłużenie przeżycia przeszczepionego narządu.
4. Biopsje nerki przeszczepionej powinny być wykonywane przy prawidłowych parametrach krzepnięcia. Należy więc dołożyć wszelkich starań, aby uniknąć nieprawidłowych wartości INR, obniżonej liczby płytek.
5. W celu uniknięcia odwodnienia należy monitorować bilans płynów przyjętych i wydalonych przez chorego w okresie około biopsyjnym.
6. Nie wynika to bezpośrednio z naszego badania, ale po przeglądzie literatury, wydaje się, że biopsje protokolarne mogą być wykonywane w warunkach ambulatoryjnych lub w ramach hospitalizacji jednodniowej.
